Islamskie Zgromadzenie Ahl-ul-Bayt

45 - LECIE OBECNOŚCI SZYICKIEGO ISLAMU W POLSCE

45 LAT DZIAŁALNOŚCI ISLAMSKIEGO ZGROMADZENIA AHL-UL-BAYT

HISTORIA, ZASIĘG I INSTYTUCJE KRAJOWE

I. Wprowadzenie

W IMIĘ BOGA MIŁOSIERNEGO, LITOŚCIWEGO

„Dzisiaj udoskonaliłem dla was waszą religię
i obdarzyłem  was w pełni Moją dobrocią;
wybrałem dla was Islam jako religię”.
[Święty Koran 5 : 3]

    
Szyicka muzułmańska wspólnota wyznaniowa, obchodzi tym roku 45. rocznicę swojego istnienia w Polsce. Jej oficjalnym przedstawicielem prawnym, zachowującym kanoniczną zwierzchność religijną jest Islamskie Zgromadzenie Ahl-ul-Bayt (a.s).    
Zgromadzenie Ahl-ul-Bayt jest społeczno - religijną organizacją międzynarodową o statusie związku wyznaniowego [1]. Zostało założone 3.04.1979 r. by zaopiekować się społecznymi i religijnymi potrzebami tworzącej się społeczności szyickiej. Powstanie tej organizacji religijnej wiąże się przede wszystkim z nazwiskiem  i aktywnością szanowanego w świecie islamu szejka Ryszarda Ahmeda Rusnaka - duchowego ojca krajowego szyizmu, który swoją misję zaczynał od zera i położył stabilne fundamenty muzułmańskiej wspólnoty szyickiej w Polsce. Dzięki misyjnemu zaangażowaniu i determinacji Imama, islam szyicki zyskał szerokie rozpowszechnienie na terenie całego kraju. Nasz Imam jest pierwszym w historii rodowitym duchownym szyickim i misjonarzem, który odegrał kluczową rolę w propagowaniu wiary wśród lokalnej społeczności. Jego autorytet oraz nauczanie przyczyniły się do nawrócenia dziesiątek osób na wyznanie szyickie, co wzmocniło i rozwinęło tutejszą wspólnotę szyicką. Ponadto, Imam jest główną postacią konsolidującą liczne, często podzielone środowiska muzułmańskie i silnym symbolicznym spoiwem, które jednoczy całą społeczność szyicką w kraju.
   Misją i głównymi celami Zgromadzenia są działania na rzecz mniejszości muzułmańskiej w Polsce i w Europie, organizacja i aktywizacja życia religijnego swoich wyznawców, reprezentowanie interesów wspólnoty na zewnątrz i wobec organów administracji państwowej, a także propagowanie wartości islamskich, myśli i nauk czystego islamu Proroka Muhammada (saws) i jego Ahlul Bayt (as) [2].  

Wielonarodowa społeczność szyickich muzułmanów

   
Według szacunkowych danych, liczebność społeczności szyickiej wynosi ok. 6 - 8  tysięcy osób. Całkowitą populację wszystkich muzułmanów w Polsce szacuje się na ogólną liczbę 45  - 70 tysięcy.
Według danych GUS z 2018 r. ogólna liczba wyznawców islamu wynosi 41,6 tys. osób [3].

Grupa szyicka to społeczność bardzo zróżnicowana i stanowiąca prawdziwą mozaikę narodowościową, gdyż w jej skład wchodzą różne diaspory, mniejszości etniczne i narodowe. Zgromadzenie Ahl-ul-Bayt (as) jest de facto wspólnotą międzynarodową, gdyż większość jego wiernych pochodzi z innych krajów świata.

Członkami tej mniejszości wyznaniowej są imigranci, uchodźcy, biznesmeni, studenci i dyplomaci z Iranu, Iraku, Syrii, Turcji, Egiptu, Tunezji, Maroka, Sudanu, Libanu, Arabii Saudyjskiej, Jemenu, Zjednoczonych Emiratów Arabskich, Omanu, Kuwejtu, Indii, Bangladeszu, Pakistanu, Azerbejdżanu, Gruzji, Afganistanu, Bułgarii, Rumunii, Albanii, Macedonii Płn., Bośni i Hercegowiny, Wlk. Brytanii, Francji, Austrii, Niemiec, Szwecji, Danii, Rosji, Ukrainy, USA oraz rdzenni Polacy (głównie konwertyci), nieliczni Kurdowie, Palestyńczycy i Afrykańczycy. Szyickich muzułmanów możemy dziś spotkać w każdym województwie naszego kraju. Należy jednak pamiętać, że drzwi naszego Zgromadzenia nie są zamknięte dla muzułmanów innych islamskich szkół myśli, dlatego w naszych szeregach możemy spotkać także muzułmanów sunnitów, których traktujemy jak współbraci w wierze i pełnoprawnych członków naszej społeczności, w ramach dążenia do jedności i pokojowego współistnienia religijnego.

    Oczywiście, podane wyżej dane szacunkowe, przedstawiają jedynie przybliżone wartości i w miarę ich napływania, są weryfikowane i sprawdzane pod względem zgodności ze stanem faktycznym. Jednakże, podawane w mediach i publikacjach naukowych dane na temat liczebności całej społeczności muzułmańskiej (czyli 15-30 tys.), od prawie ćwierć wieku pozostają niezmienne, mimo, że pod tym względem, sytuacja w kraju zmieniła się diametralnie. O ile, w latach osiemdziesiątych XX w., wyznawców islamu była rzeczywiście garstka, to dziś żyjący tu muzułmanie są obecni niemal w każdym mieście.
   Według raportu (Mapping the Global Muslim Population) amerykańskiego centrum badawczego the Pew Forum on Religion & Public Life z października 2009, w Polsce było wówczas 48 000 muzułmanów, w tym ok. 4800 szyitów [4]. A więc zagraniczne źródła informacyjne są o wiele dokładniejsze niż krajowe ośrodki badawcze i statystyczne.

Od początku wojny na Ukrainie do Polski przyjechało już około 2 mln osób. Jeszcze nie wiemy jaka liczba wyznawców z ok. 1,5 milionowej społeczności muzułmanów Ukrainy do nas dotarła i ewentualnie może zasilić szeregi mniejszości muzułmańskiej w naszym kraju. W tym względzie sytuacja rozwija się dynamicznie.
   Według danych GUS pochodzących z przedostatniego Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań (NSP), przynależność do Islamskiego Zgromadzenia Ahl-ul-Bayt zadeklarowało 1.276 osób. A podczas spisu w 2021 r. taką deklarację złożyło 1036 osób.

II. Islamski Ruch Szyicki w Polsce – krótki rys historyczny

    Początki powstania szyickiego ruchu islamskiego w Polsce datują się na rok 1976, kiedy zaczęły się kształtować podstawy Zgromadzenia i pierwsze nieformalne grupy muzułmanów szyitów w Warszawie i jej okolicach. Składały się one z młodych Polaków-konwertytów oraz studentów z krajów muzułmańskich. Spotkania, wspólne modlitwy, obchody świąt islamskich, wykłady i nauczanie religii odbywały się w mieszkaniach, domach prywatnych lub na wolnym powietrzu.
Mimo trudnych warunków, liczba wyznawców biorących udział w działalności Stowarzyszenia Muzułmańskiego i jego sympatyków zaczęła systematycznie wzrastać, przekraczając w ciągu kilku lat liczbę ponad 100 osób. Ten okres był początkiem formowania się nowej społeczności muzułmańskiej szyickiej na terenie Polski.

IZAB pionierskim projektem w Europie Środkowej i Wschodniej.

   
W odpowiedzi na rosnące potrzeby wiernych, 3 kwietnia 1979  roku w Pruszkowie powstało Stowarzyszenie Braci Muzułmańskich. Podczas Zebrania Założycielskiego ustalono wstępny program działania i wybrano pięcioosobową Najwyższą Radę Islamską, która miała stanowić zarząd organizacji i pozwalała sformalizować przywództwo nad wspólnotą, Na czele tej nowej struktury stanął Hazrat Ryszard Ahmed Rusnak, duchowy ojciec i założyciel szyickiej wspólnoty muzułmańskiej w Polsce. Był on pierwszym w historii naszego kraju, rodzimym szyitą, któremu powierzono władzę religijną i administracyjną nad całą krajową społecznością szyicką.
Powstanie Stowarzyszenia Braci Muzułmańskich było pionierskim wydarzeniem w skali krajów bloku komunistycznego, tworząc pierwszą szyicką organizację muzułmańską. Było to doniosłe wydarzenie także w historii europejskiego islamu, a szczególne zwłaszcza dla szyickiej społeczności muzułmańskiej w Europie Środkowej.

Nowopowstałe stowarzyszenie stało się głównym czynnikiem budowy i konsolidacji polskiego szyizmu. Grupa młodych aktywistów rozpoczęła misyjną akcję islamsko - kulturalną, aby pomóc miejscowym muzułmanom zachować ich tożsamość religijną, promować nauki islamu i koordynować współpracę między rozproszonymi środowiskami muzułmańskimi.
Rok 1979 jest oficjalną datą powstania na terenie Polski lokalnego ruchu islamskiego jednoczącego wyznawców szyickiej szkoły islamu (ithna asharija) pod jednym sztandarem. Wysiłki członków Stowarzyszenia znacząco wpłynęły na ożywienie życia religijnego i rozwój islamu szyickiego na terenie całego kraju, a podwarszawskie miasto Pruszków stało się kolebką i duchową stolicą polskiego szyizmu. Obecnie, najwięcej wyznawców mieszka w Warszawie, ale Pruszków – to dla polskich szyitów duchowe, kulturowe i historyczne centrum ich wiary. Tam też rezyduje duchowy zwierzchnik szyickiej wspólnoty wyznaniowej.

  Oficjalnym zwierzchnikiem Zgromadzenia Ahl-ul-Bayt, pierwszego na terenie naszego kraju szyickiego związku wyznaniowego, jest Naczelny Imam Polski, Jego Eminencja Hazrat Szejk al-Islam Ryszard Ahmed Rusnak, znany w świecie islamu z działalności w wielu międzynarodowych organizacjach muzułmańskich i międzyreligijnych. To także sprawia, że Naczelny Imam Polski posiada szczególny status, gdyż sprawuje podwójną funkcję, czyli krajowego zwierzchnika lokalnej wspólnoty religijnej i jednocześnie przedstawiciela głównych instytucji świata szyickiego islamu w Polsce.

III. Współpraca międzynarodowa

Przełomowym momentem dla rozwoju islamu szyickiego w Polsce, była wizyta przedstawicieli Ahl-ul-Bayt World Assembly i wielkiego ajatollaha  Mohammeda Alego Taskhiri [5] w 1993 r. w Warszawie, gdzie podczas historycznego spotkania z udziałem władz Stowarzyszenia i dyplomatów z Ambasady Iranu, omówiono najważniejsze problemy i kierunki działania naszej organizacji. Irańscy goście, zapoznali się wtedy z bieżącą sytuacją i projektami naszej wspólnoty na przyszłość. Dalsze prace organizacyjne z udziałem polskich  przedstawicieli kontynuowano w Iranie. Ta braterska wizyta otworzyła nową kartę interakcji między muzułmanami irańskimi i polskimi.

  Islamskie Zgromadzenie Ahl-ul-Bayt zaczęło aktywnie działać także w strukturach międzynarodowych, stając się częścią światowego ruchu Ahl-ul-Bayt  (a.s.), między innymi  w największej i najważniejszej organizacji w świecie szyickim - Ahl-ul-Bayt World Assembly w Teheranie i Hamburgu, gdzie przynależy do listy filialnych organizacji zagranicznych. Misją Światowego Zgromadzenia AhlulBayt (as) jest promowanie nauk Thaqalayn (Koran i AhlulBayt) oraz podnoszenie poziomu intelektualnego i kulturowego wyznawców AhlulBayt (as) na całym świecie.

Nawiązano liczne kontakty z innymi ośrodkami szyickimi w wielu krajach świata, w tym obu Amerykach, Europie, Azji i Afryce. Znacząca pozycja w świecie islamu przyczyniła się do tego, że przywódcy polskiego Zgromadzenia są niejako ambasadorami Polski na Bliskim Wschodzie; zapraszani są na liczne konferencje religijne, międzyreligijne, polityczne i pokojowe, oraz biorą aktywny udział w realizacji istotnych projektów różnych organizacji muzułmańskich. To ukazuje, że szyici są nieliczną, ale znaczącą wspólnotą religijną, która zyskuje coraz większe znaczenie w kraju. Zgromadzenie Ahl-ul-Bayt odgrywa w tym dążeniu na ścieżce islamu, od 45 lat wiodącą rolę.
---------------------------------------------------------------------------
Uwagi:
[1] – Zgromadzenie jest organizacją zagraniczną afiliowaną przy Światowym Zgromadzeniu Ahl al-Bayt z siedzibą w Teheranie  (Iran); http://www.ahl-ul-bayt.org/en/component/zoo/item/abwa-in-international-arena?Itemid=143
        http://www.ahl-ul-bayt.org/en/component/zoo/item/about-us?Itemid=143
[2] – Ahl ul Bayt  - arab. „Ludzie Domu“.  W tradycji islamskiej termin ten odnosi się do rodziny Proroka Muhammada (saws).  Są to Święty Prorok (saws.), Jego córka Fatima Zahra (s.a.), Imam Ali (a.s.) i jego jedenastu następców (Imamów).
[3] - file:///C:/Users/R/AppData/Local/Temp/wyznania_religijne_w_polsce_2015-2018.pdf
[4] - http://www.ahl-ul-bayt.org/en/world-shia-demographic/item/statistics-of-shiites-in-poland ; https://www.pewforum.org/2009/10/07/mapping-the-global-muslim-population/
[5] - Ajatollah Mohammad Ali Taskhiri, doradca Najwyższego Przywódcy Iranu ds. Świata Islamu i członek Najwyższej Rady Światowego Zgromadzenia Ahl-ul-Bayt (as), zmarł w 2020 r.

Źródło: Serwis Biura Naczelnego Imama Polski